فنوباربيتال
Phenobarbital
موارد استفاده فنوباربيتال
فنوباربيتال در تمام انواع صرع كوچك و در حمله مداوم صرعي به كار ميرود. فنوباربيتال تزريقي براي درمان اضطراري بعضي از حملات تشنجي حاد از جمله حملات همراه با اكلامپسي، مننژيت و واكنشهاي سمي به استريكنين و همچنين جهت پيشگيري و درمان حملات تشنجي ناشي از تب مصرف ميشود.
مكانيسم اثر فنوباربيتال
اين دارو از يك طرف اثر مهاري گاماآمينوبوتيريك اسيد(GABA) را افزايش ميدهد و از طرف ديگر اثر تحريكي گلوتاميك اسيد را كم ميكند و بدين ترتيب با مهار انتخابي سلولهاي عصبي غيرطبيعي، مانع انتشار امواج از كانون صرعي ميشود.
فارماكوكينتيك فنوباربيتال
از طريق خوراكي سريعاً جذب و در بافتهاي بدن و مغز انتشار مييابد. اين دارو توسط كبد متابوليزه ميشود. راه دفع دارو كليوي است و حدود ۳۰-۲۰ درصد دارو بدون تغيير دفع ميشود. نيمه عمر دارو ۱۱۸-۵۳ ساعت است.
زمان شروع اثر دارو از راه خوراكي ۶۰-۲۰ دقيقه و فنوباربيتال از راه وريدي حدود ۵ دقيقه است.
موارد منع مصرف فنوباربيتال
اين دارو در صورت وجود پورفيري نبايد مصرف شود.
هشدارها فنوباربيتال
در بيماران مبتلا به اختلال عملكرد كبد يا كليه، اغما كبدي، درد حاد و مزمن، حساسيت مفرط به دارو و ضعف تنفسي با احتياط فراوان مصرف ميشود.
عوارض جانبي فنوباربيتال
خواب آلودگي، افسردگي ذهني، عدم تعادل، واكنشهاي آلرژيك پوستي، تحريك پذيري، بيقراري و اختلال شناخت در سالمندان، هيجانات و فعاليت زياد غير عادي در كودكان، كمخوني مگالوبلاستيك از عوارض جانبي مصرف اين دارو ميباشند.
تداخل دارويي فنوباربيتال
اين دارو غالبا غلظت پلاسمايي كاربامازپين، كلونازپام، فنيتوئين و والپروات و در مواردي اتوسوكسيميد را كاهش ميدهد. اين دارو با تسريع متابوليسم وارفارينباعث كاهش اثر ضد انعقادي آن ميشود. داروهاي ضد افسردگي و ضد جنون با كاهش آستانه تشنج، با اثرات ضد تشنجي اين دارو مقابله ميكنند. اين دارو متابوليسم داروهاي ضد افسردگي سه حلقهاي را افزايش و درنتيجه باعث كاهش غلظت پلاسمايي آنها ميشود. اين دارو همچنين باعث افزايش سرعت متابوليسم ديگوكسين، كورتيكواستروئيدها و سيكلوسپورين، داروهاي ضد بارداري خوراكي، تئوفيلين و درنتيجه كاهش اثرات آنها ميشود.
نكات قابل توصيه فنوباربيتال
۱. اين دارو نبايد بيش از مقدار توصيه شده مصرف شود.
۲. در صورت كاهش كارايي دارو پس از چند هفته، بدون مشورت با پزشك، نبايد مقدار دارو افزايش داده شود.
۳. دوره درمان با دارو به عنوان ضد تشنج بايد كامل شود. دقت شود هيچ يك از نوبتهاي مصرف فراموش نشود.
۴. در صورت فراموش شدن يك نوبت مصرف دارو به محض به ياد آوردن، آن نوبت بايد مصرف شود، ولي اگر تقريباً زمان مصرف نوبت بعدي فرارسيده باشد، از مصرف نوبت فراموش شده و دوبرابر كردن مقدار مصرف بعدي بايد خودداري شود.
۵. در طول مصرف دارو، از مصرف ساير داروهاي حاوي الكل و داروهاي فنوباربيتال مضعف CNS بايد خودداري شود.
۶. در صورت بروز سرگيجه، خواب آلودگي يا منگي، بايد احتياط كرد.
اشكال دارويي فنوباربيتال
Tablet: ۱۵mg . ۶۰mg . ۱۰۰mg
Injection:۲۰۰ mg/ml
فنوباربيتال
Phenobarbital
موارد استفاده فنوباربيتال
فنوباربيتال در تمام انواع صرع كوچك و در حمله مداوم صرعي به كار ميرود. فنوباربيتال تزريقي براي درمان اضطراري بعضي از حملات تشنجي حاد از جمله حملات همراه با اكلامپسي، مننژيت و واكنشهاي سمي به استريكنين و همچنين جهت پيشگيري و درمان حملات تشنجي ناشي از تب مصرف ميشود.
مكانيسم اثر فنوباربيتال
اين دارو از يك طرف اثر مهاري گاماآمينوبوتيريك اسيد(GABA) را افزايش ميدهد و از طرف ديگر اثر تحريكي گلوتاميك اسيد را كم ميكند و بدين ترتيب با مهار انتخابي سلولهاي عصبي غيرطبيعي، مانع انتشار امواج از كانون صرعي ميشود.
فارماكوكينتيك فنوباربيتال
از طريق خوراكي سريعاً جذب و در بافتهاي بدن و مغز انتشار مييابد. اين دارو توسط كبد متابوليزه ميشود. راه دفع دارو كليوي است و حدود ۳۰-۲۰ درصد دارو بدون تغيير دفع ميشود. نيمه عمر دارو ۱۱۸-۵۳ ساعت است.
زمان شروع اثر دارو از راه خوراكي ۶۰-۲۰ دقيقه و فنوباربيتال از راه وريدي حدود ۵ دقيقه است.
موارد منع مصرف فنوباربيتال
اين دارو در صورت وجود پورفيري نبايد مصرف شود.
هشدارها فنوباربيتال
در بيماران مبتلا به اختلال عملكرد كبد يا كليه، اغما كبدي، درد حاد و مزمن، حساسيت مفرط به دارو و ضعف تنفسي با احتياط فراوان مصرف ميشود.
عوارض جانبي فنوباربيتال
خواب آلودگي، افسردگي ذهني، عدم تعادل، واكنشهاي آلرژيك پوستي، تحريك پذيري، بيقراري و اختلال شناخت در سالمندان، هيجانات و فعاليت زياد غير عادي در كودكان، كمخوني مگالوبلاستيك از عوارض جانبي مصرف اين دارو ميباشند.
تداخل دارويي فنوباربيتال
اين دارو غالبا غلظت پلاسمايي كاربامازپين، كلونازپام، فنيتوئين و والپروات و در مواردي اتوسوكسيميد را كاهش ميدهد. اين دارو با تسريع متابوليسم وارفارينباعث كاهش اثر ضد انعقادي آن ميشود. داروهاي ضد افسردگي و ضد جنون با كاهش آستانه تشنج، با اثرات ضد تشنجي اين دارو مقابله ميكنند. اين دارو متابوليسم داروهاي ضد افسردگي سه حلقهاي را افزايش و درنتيجه باعث كاهش غلظت پلاسمايي آنها ميشود. اين دارو همچنين باعث افزايش سرعت متابوليسم ديگوكسين، كورتيكواستروئيدها و سيكلوسپورين، داروهاي ضد بارداري خوراكي، تئوفيلين و درنتيجه كاهش اثرات آنها ميشود.
نكات قابل توصيه فنوباربيتال
۱. اين دارو نبايد بيش از مقدار توصيه شده مصرف شود.
۲. در صورت كاهش كارايي دارو پس از چند هفته، بدون مشورت با پزشك، نبايد مقدار دارو افزايش داده شود.
۳. دوره درمان با دارو به عنوان ضد تشنج بايد كامل شود. دقت شود هيچ يك از نوبتهاي مصرف فراموش نشود.
۴. در صورت فراموش شدن يك نوبت مصرف دارو به محض به ياد آوردن، آن نوبت بايد مصرف شود، ولي اگر تقريباً زمان مصرف نوبت بعدي فرارسيده باشد، از مصرف نوبت فراموش شده و دوبرابر كردن مقدار مصرف بعدي بايد خودداري شود.
۵. در طول مصرف دارو، از مصرف ساير داروهاي حاوي الكل و داروهاي فنوباربيتال مضعف CNS بايد خودداري شود.
۶. در صورت بروز سرگيجه، خواب آلودگي يا منگي، بايد احتياط كرد.
اشكال دارويي فنوباربيتال
Tablet: ۱۵mg . ۶۰mg . ۱۰۰mg
Injection:۲۰۰ mg/ml